Οραματίζομαι

Αυτό τον καιρό ένα μαύρο σύννεφο πλανάται πάνω από την Ελλάδα. 

Δεν είναι η πρόθεσή μου να γράψω για τις αιτίες, την πολιτική, την οικονομία, ή την ηθική που το δημιούργησαν - υπάρχουν άλλοι πιο κατάλληλοι και πιο καταρτισμένοι από μένα  που  τα λένε και τα γράφουν αυτά. Δεν έχω ακόμα πεισθεί οτι "μας ψεκάζουν". Το μαύρο σύννεφο μας σκιάζει και μας τυλίγει όταν περπατάμε  στους δρόμους της πόλης μας και τους βλέπουμε άδειους, σκοτεινούς, μαγαζιά κλειστά, όταν βλέπουμε όλο και περισσότερους συμπολίτες μας να ζητούν κέρματα για μία τυρόπιτα, να κοιμούνται σε ξεχασμένα υπόστεγα στο κρύο... Μπορούμε να  βαφτίσουμε όπως θέλουμε αυτό το μαύρο σύννεφο: κρίση, κατάθλιψη, κοινωνική κατάρρευση... Δεν έχει σημασία, απαραίτητα. 

Παλεύω κι εγώ  με  το μαύρο σύννεφο. Κάθε μέρα. Παρατηρώ τον εαυτό μου και τους γύρω μου: Οι περισσότεροι άνθρωποι που συναντώ τελευταία, άνθρωποι συνειδητοί, δραστήριοι  σε πεδία που πραγματικά έχουν σημασία (δικαιώματα κοινωνικά αποκλεισμένων, φυσική καλλιέργεια, εναλλακτικές θεραπείες, περιβαλλοντικός ακτιβισμός, εθελοντές σε ανθρωπιστικά εγχειρήματα, καλλιτέχνες, εκπαιδευτικοί, υπέρμαχοι του φυσικού τοκετού και του θηλασμού, κ.α.) βρίσκονται σε δύσκολη θέση ψυχικά: ακούω συχνά το "δεν μπορώ  να σηκωθώ απ' το κρεββάτι", "μ' έχει γονατίσει μία θλίψη και μια αίσθηση ματαιότητας", και τέτοια. Ενα μαύρο σύννεφο μας αποκόπτει από την πηγή της ενέργειας και της βούλησής μας να δράσουμε για έναν καλύτερο κόσμο. Οχι οτι όλοι αυτοί που προανέφερα δεν κινούνται, δεν δρουν - αλλά  το κάνουν αγκομαχώντας ψυχικά, έχοντας να ξεπεράσουν την αδράνεια που τους δημιουργεί το μαύρο σύννεφο. Ολα αυτά  στο ψυχικό πεδίο, γιατί νοητικά η αφιέρωση στο συγκεκριμένο σκοπό ή έργο είναι δεδομένη, και υλικά... ποτέ δεν "περίσσευαν" σε κανέναν χρήματα για όλα αυτά (η κοινωνία μας ουδέποτε εκτιμούσε αυτά που πραγματικά την έκαναν καλύτερη). Είναι, βέβαια, και μία ευκαιρία να αναγνωρίσουμε την αληθινή θέση και σημασία που έχουν τα συναισθήματα (και η ψυχή  μας)  στη ζωή μας: γιατί τουλάχιστον σε κάποιους από τους ανθρώπους που προανέφερα δεν έχει αλλάξει τίποτα άλλο παρά μόνο η ψυχική διάθεσή τους για δράση...

Παρατηρώ οτι το μόνο πράγμα που με βγάζει από το σύννεφο και βλέπω (ή, έστω, θυμάμαι) τον γαλάζιο ουρανό που υπάρχει πάνω απ' αυτό, είναι το όραμα.

Γιατί, μπορεί να πει κανείς, ωραία η επανάσταση, θαυμάσια η ανατροπή του υπάρχοντος καθεστώτος/συστήματος/κόσμου, αλλά μετά τι; Τι ακριβώς θα αντικαταστήσει το σαθρό/ανήθικο/ξεφτισμένο/άδικο σύστημα που όλοι μας σήμερα λοιδωρούμε; Ολες οι δικτατορίες, οι χούντες, οι απολυταρχίες τελικά καταρρέουν. Το θέμα είναι τι ακριβώς τις αντικαθιστά...

Οι περισσότεροι από μας έχουμε ένα όραμα για το πώς θα θέλαμε  να ήταν ο κόσμος μας, πώς θα θέλαμε να λειτουργεί η χώρα μας. Αλλων το όραμα είναι πιο σαφές στις λεπτομέρειές του, άλλων πιο ασαφές. Των περισσοτέρων από μας το όραμα σχετίζεται άμεσα με το ιδιαίτερο πεδίο στο οποίο εργαζόμαστε, άρα μπορεί να είναι και κάπως περιορισμένο. Σημασία έχει να υπάρχει, να το θυμόμαστε, να το τρέφουμε, και να το μοιραζόμαστε.

Αποφάσισα, λοιπόν, να περνώ ένα τέταρτο της ώρας κάθε μέρα (σαν άσκηση, σαν πειθαρχία αρχικά), να σκέφτομαι το δικό μου όραμα. Να το "φτιάχνω" στο νου μου, με τα μάτια κλειστά ή ανοιχτά, να το καταγράφω, να το εμπλουτίζω. Γιατί το ένα φέρνει το άλλο, και δεν μπορείς να αλλάξεις, π.χ., τις συνθήκες τοκετού εάν δεν εκπαιδεύσεις πρώτα τη γυναίκα που θα γεννήσει, και για να την εκπαιδεύσεις, πρέπει πρώτα να... κτλ κτλ. 

Το όραμα, βέβαια, δεν έχει να κάνει με το πώς θα γίνουν όλα αυτά που θέλεις. Εχει να κάνει με την εικόνα της κοινωνίας (ή της ανθρωπότητας) στην οποία επιθυμείς να ζεις. Το πώς θα φτάσει εκεί δεν εξαρτάται μόνο από σένα. Η υλοποίηση του οράματος δεν είναι μόνο δική μας δουλειά, εξάλλου ο χρόνος της ενσάρκωσής μας στη γη ειναι περιορισμένος κάθε φορά. Η γυναίκα που φύτεψε τα πρώτα δέντρα στην απογυμνωμένη εκείνη πλαγιά της Καισαριανής (το 1945!) και αναστήλωσε το παλιό μοναστήρι δεν έζησε για να τα δει να γίνονται το υπέροχο δάσος που είναι σήμερα (και που τόσοι από μας χαιρόμαστε στην Αθήνα).

Η καθημερινή ενασχόληση με το όραμά μας δεν είναι χάσιμο χρόνου, ούτε απλή ονειροπόληση ή "φυγή" από την τρέχουσα πραγματικότητα. Δεν θα μιλήσω για τις "μαγικές ιδιότητες" ενός οράματος εδώ (κι αυτές υπάρχουν, και λειτουργούν πάντα, αλλά δεν είναι του παρόντος). 

Οσο πιο πολύ ασχολούμαστε με το όραμά μας, τόσο πιο πολύ ζωντανεύει μέσα μας, και τόσο περισσότερο ευθυγραμμίζεται η ζωή (και η δράση) μας προς αυτό. Τόσο περισσότερο γινόμαστε "η αλλαγή που θέλουμε να δούμε στον κόσμο" κατά τη ρήση του Γκάντι. Η αλλαγή στη δική μας ζωή προβληματίζει και φέρνει αλλαγές και στη ζωή των άλλων. Αρχίζουμε να εμπνέουμε τους γύρω μας, δημιουργούμε αντιδράσεις (θετικές και αρνητικές). Κάποιοι μας βλέπουν σαν γραφικούς, κάποιοι μας πολεμούν, κάποιοι μας μιμούνται, κάποιοι μας κατηγορούν. Είμαστε περήφανοι για τα οράματά μας, και όταν έρθει η ώρα (διαφορετική για τον καθένα μας) τα "βγάζουμε" προς τα έξω: κάποιοι από μας μοιράζονται το όραμά τους μόνο με τα παιδιά τους, κάποιοι γράφουν, κάποιοι κάνουν διαλέξεις, κάποιοι μιλούν σε φίλους, κάποιοι οργανώνουν ημερίδες, κάποιοι εμπλουτίζουν την επαγγελματική τους πρακτική... 

Το σίγουρο είναι πως το όραμα, εάν είναι δυνατό και σαφές μέσα μας (γι αυτό χρειάζεται καθημερινή ενασχόληση με αυτό)  μας δίνει δύναμη να αντιμετωπίσουμε την παρούσα φάση της ζωής μας με πίστη, ελπίδα, και αξιοπρέπεια. Μας θυμίζει οτι κάπου εκεί πάνω από το σύννεφο υπάρχει ο γαλάζιος ουρανός.