Πάσχα 2014

Καλές είναι οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα, δε λέω, αλλά συνήθως βαριέμαι να τα τηρώ. Στην οικογένεια που μεγάλωσα παράδοση ήταν να πηγαίνουμε στην εκκλησία το Πάσχα λίγο πριν το Χριστός Ανέστη, και μετά βουρ  στο σπίτι για το τσούγκρισμα των αυγών και τη μαγειρίτσα. Κέρδιζε αυτός που έμεινε το αυγό του γερό, κλασικά. Και την Κυριακή του Πάσχα, κατσικάκι ή αρνάκι, με συγγενείς ή φίλους, όλη μέρα μαζί οικογενειακώς. Εχω ζήσει αρκετές παραλλαγές  στο ίδιο θέμα τόσα χρόνια τώρα, είτε από αναγκαιότητα (ως μικρότερη), είτε επειδή βρέθηκα με φίλους που το επιζητούσαν. Αλλά τα αγαπημένα μου Πάσχα τα έχω περάσει με βόλτες στην εξοχή, με πορείες μοναχικές σε βουνά γεμάτα άγριες ορχιδέες, αφάνες, κουνούκλες, και (επίγεια) αστράκια. Ετσι και φέτος, με τη διαφορά οτι δεν χρειάστηκε να μείνω μόνη για όλα αυτά, αλλά μπόρεσα να μοιραστώ την εμπειρία μου με τον σύντροφο της ζωής μου.

Το θρησκευτικό Πάσχα, για μένα, είναι η λειτουργία μετά το "Χριστός Ανέστη". Το "after". Είναι η μοναδική λειτουργία σε όλο το χρόνο που λέγεται αυτό που για μένα είναι όλη η ουσία της διδασκαλίας του Χριστού. Κανείς δεν μένει να την ακούσει παρά μόνο αυτοί που αληθινά θέλουν - οι υπόλοιποι έχουν φύγει να φάνε τη μαγειρίτσα τους, να σπάσουν τα αυγά τους, και να κοιμηθούν. Για κάποιο μυστήριο λόγο, τα τελευταία χρόνια οι αθηναϊκές εκκλησίες είναι γεμάτες στη λειτουργία αυτή...

Φέτος αποφασίσαμε να μη φάμε κρέας, οπότε η μαγειρίτσα μας ήταν... νηστίσιμη (ανάποδοι άνθρωποι!). Και την Κυριακή το πρωί, βάλαμε πλώρη για την εξοχή: με κόκκινα αυγά, παπαρουνομαραθόπιτα, και πράσινο τσάι γιασεμί - και καρέκλες παραλίας, βιβλία, σημειωματάρια, μπογιές και μολύβια. Για όπου μας βγάλει!

Μας έβγαλε στο δάσος του Κουβαρά, λίγη ώρα μακριά από το πολύβουο Πόρτο Ράφτη, σε ένα ξωκλήσι που είχε απέξω και ξύλινα τραπέζια. Πολύ "γλυκός" χώρος, έμοιαζε να φιλοξενεί ετήσιο μικρό πανηγυράκι, ήσυχο και απλό μέρος, ολιγοσύχναστο. Ο καλός μου βολεύτηκε σε ένα από τα ξύλινα τραπέζια, έβγαλε τα βιβλία και τις σημειώσεις του και βυθίστηκε εκεί. Εγώ τριγύρισα στις γύρω ραχούλες ψάχνοντας σχήματα, χρώματα, ευωδιές, μονοπάτια, και ...φυτά. 

Πευκοδάσος ήμερο, μικρές ανοιχτές πλαγιές με ελιές, και μακία βλάστηση. Μικρές στενές ρεματιές χωρίς νερό, μπαζομένες με κλαριά και φρύγανα ή αδιάβατες λόγω βλάστησης. Ο ήλιος ήταν φιλικός και ζεστός, και κάθισα να μιλήσω με τα πλάσματα της φύσης.

Ευτυχώς που είχα μαζί μου κινητό τηλέφωνο, και μπόρεσα να αποτυπώσω φωτογραφικά κάποιες από τις συνομιλίες μας. Τα πλάσματα των άλλων βασιλείων μιλούν τη γλώσσα της καρδιάς, που δύσκολα μπαίνει σε λόγια ανθρώπινα.

Τσουγκρίσαμε τ' αυγά μας, και φάγαμε την καταπληκτική μας πίτα, που περιείχε φύλλα παπαρούνας, λάπατα, πεντάνευρα και μάραθο, όλα άγρια από ξέμπαρκα χωράφια κοντά  στο σπίτι μας. Η ησυχία μας χάλασε λιγάκι από την άφιξη μίας πολυμελούς οικογένειας με σκύλο που βγήκαν να περπατήσουν μετά το δικό τους πασχαλινό γεύμα, αλλά έμειναν λίγο και μακριά μας. Κάθισα κάτω από μία παράξενα κουρεμένη ελιά, που στη βάση του κορμού της φύτρωναν νέα κλαράκια.

Και κάθε φορά που έβρισκα κάποιο ενδιαφέρον φυτάκι, που θεωρούσα οτι μπορώ να το "πάρω", το έφερνα να το περιεργαστεί και ο καλός μου που διάβαζε εμβριθώς...

Στην απέναντι πλαγιά ανακάλυψα έναν μεγάλο πληθυσμό briza maxima (quaking grass, στα αγγλικά). Το ανθοϊαμα αυτού του παράξενου άνθους βοηθά τους ανθρώπους να λειτουργήσουν αρμονικά μέσα σε ομάδες και κοινότητες με το να ισορροπούν τις προσωπικές τους επιθυμίες με τις ανάγκες της ομάδας (για την εποχή και την ιστορική συγκυρία που ζούμε σαν χώρα, μάλλον θα πρέπει να λουζόμαστε με το ανθοϊαμα αυτό καθημερινά, μήπως και καταφέρουμε να οικοδομήσουμε μια κουλτούρα συνεργασίας...)

Ενα από τα πράγματα που με συγκινούν, είναι η ποικιλία των μορφών (η βιοποικιλότητα, για την οποία γίνεται τόσος λόγος τελευταία). Δεν υπάρχει μόνο ένα πράσινο: αν κοιτάξεις καλά, θα δεις δεκάδες αποχρώσεις. Κανένα φύλλο δεν είναι ίδιο, κανένας κορμός, κανένα άνθος, κανένα κλαδί - ακόμα και πάνω στο ίδιο φυτό - κανένα κίτρινο, κανένα κόκκινο, κανένα ροζ δεν είναι ίδιο. Οι βιολόγοι λένε οτι όλα αυτά τα θαυμαστά χρώματα σχήματα κι αρώματα στη φύση εξελίχθηκαν έτσι με βάση σαφείς μηχανισμούς που υπακούουν στην ανάγκη συνεργασίας με τα ζώα επικονιαστές, στις ανάγκες φωτοσύνθεσης, κ.ο.κ. - και τελικά με την ανάγκη της επιβίωσης του κάθε είδους. Ακόμα και στη μηχανιστική αυτή αντίληψη να παραμείνει κανείς, δεν μπορεί παρά να θαυμάσει την ποικιλομορφία ενός ανοιξιάτικου λειβαδιού.

Κάποια στιγμή κατέφθασε μία παρέα με τέσσερα αυτοκίνητα, και μπήκαν στην εκκλησία. Μία υπέροχη γυναικεία φωνή ξεκίνησε κάτι να ψέλνει, και πλησιάσαμε ν' ακούσουμε, αλλά ήταν μία μάλλον ιδιωτική στιγμή, και σταμάτησε. Αποφασίσαμε να κατέβουμε στη θάλασσα. Οι ταβέρνες της παραλίας έπαιζαν βαριά λαϊκά, και οι καφετέριες ήταν γεμάτες. Γεμάτη ήταν και η παραλία της Αγίας Μαρίνας με κόσμο που ρέμβαζε και έπαιζε παιχνίδια παραλίας! Οδηγώντας μέσα από τα δρομάκια του Πόρτο Ράφτη είδαμε ένα "δάσος" από φέρουλες (νάρθηκες), που έμοιαζε προϊστορικό. Αυτό το γιγάντιο φυτό είναι γνωστό από τα αρχαία χρόνια, γιατί οι μύθοι λένε πως  μέσα στο νάρθηκα έκρυψε ο Προμηθέας τη φωτιά που έφερε στους ανθρώπους... (στο εσωτερικό του κορμού του υπάρχει μία ουσία, η οποία όταν ξεραθεί, διατηρεί τη φωτιά χωρίς φλόγα, σαν ένα βραδύκαυστο φυτίλι, οπότε και οι παλαιοί μετέφεραν τη φωτιά τους μέσα σε νάρθηκες, κάποτε).

Τελευταίος προορισμός της ημέρας ήταν η αγαπημένη μου Βραυρώνα. Χρόνια τώρα, πλάι στο μουσείο, έχω σταμπάρει μία κουφοξυλιά. Δεν ξέρω πώς φύτρωσε εκεί, δεν μπορώ να φανταστώ ποιός τη φύτεψε, αλλά κάθε φορά που επισκέπτομαι το χώρο νιώθω την λεπτή οικεία της παρουσία, και τη χαιρετώ. Αυτή τη φορά τη βρήκα να ετοιμάζεται ν' ανθίσει.

Ο ήλιος έπεφτε, και στα ρηχά της εκβολής του Ερασίνου, του αρχαίου ποταμού, πετούσαν και στέκονταν 3-4 λευκοτσικνιάδες και ψάρευε προσεκτικά ένας καλαμοκανάς. Περπατήσαμε το παρυδάτιο μονοπάτι (που για καλή μας τύχη ήταν στεγνό). Κάπου εκεί τελειώσαμε το θερμός με το τσάι μας, και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.

Πλήρεις από ομορφιά και λεπτές συγκινήσεις, σε ησυχία, μακριά για λίγο από τις θυσίες των ζώων και τις ανθρώπινες γιορτές, σε κοινωνία με τη φύση. Και μαζί.