Επιλέγοντας δέντρα!

...Εδώ και μία εβδομάδα έχω καταπιαστεί με κάτι συναρπαστικό: βοηθάω μία φίλη να επιλέξει δέντρα για το κτήμα της, που πολύ το έχω συζητήσει σε τούτο δω το μπλογκ - πρόκειται για το Ελπιδοχώρι... Ενα όραμα της εποχής που έρχεται, το όραμα ενός κόσμου που θέλουμε να φτιάξουμε.

Ανοίγω βιβλία, κοιτάζω εικόνες, ανατρέχω σε πονήματα γεωπονικής, δεντροκομίας, βοτανικής, άνοιξα το "γεωργικό σεμινάριο" του Στάινερ, το "εγχειρίδιο ομοιοδυναμικής γεωργίας" του Εντσο Ναστάτι... Θέλω να κάνω μία όσο το δυνατόν πιο σοφή επιλογή! Ποιά δέντρα, πόσα, πού να φυτευτούν, πού θα γίνει ο λαχανόκηπος, πώς θα ταϊσουμε το έδαφος για να γίνει πιο γόνιμο και υγιές...

Ο Καστανόλογγος στην Οχη - Δάσος από αρχαίες καστανιές, με ιδιαίτερη ατμόσφαιρα και δόνηση

Από χτες μελετάω το σχέδιο του κτήματος, μαζί με μία πρώτη εκτίμηση που έγινε από φίλο γεωπόνο σχετικά με το χώμα και την ήδη υπάρχουσα καλλιέργεια της ελιάς. Παράλληλα με τις σημειώσεις μου για τα πρακτικά, κάνω και διάφορες σκέψεις...



Αιωνόβια ελιά στη Μεσσηνία

Τα δέντρα, όταν τα φυτεύεις, είναι σαν παιδάκια. Εχουν την ιδιαίτερη προσωπικότητά τους, το αρχέτυπό τους (την ψυχή της "φυλής" τους, το "ομαδικό πνεύμα" τους, θα μπορούσαμε να πούμε), τα γούστα και τις ευαισθησίες τους (σε χώμα, ήλιο, νερό, προσανατολισμό...). Οπως όλα τα παιδάκια κουβαλούν τη σοφία τους, έχουν τις ανάγκες τους σε φροντίδα και περιποίηση, και πρέπει να γίνεις ευαίσθητος δέκτης για να μάθεις τη γλώσσα τους και να καταλάβεις τι σου "λένε"...



Φυλλοβόλο δέντρο στον κάμπο του Φενεού Κορινθίας, πρωινό του Δεκέμβρη

Μου έλεγε κάποτε ένας φίλος για μία γαζία στον κήπο του που την έσπασε ο αέρας. Την έδεσε και κάθισε μαζί της όλο το βράδυ, κρατώντας την στην αγκαλιά του, για να "δέσει" ξανά το τραύμα. Παρότι την είχε φυτέψει μαζί με άλλες, η συγκεκριμένη μεγάλωσε περισσότερο και έγινε πιο γερή και πιο θαλερή από τις υπόλοιπες.

Θυμήθηκα έναν υπερχιλιετή ίταμο που "γνώρισα" στη νότια Αγγλία, ο οποίος φημολογείται οτι υπάρχει εκεί πριν από τη Ρωμαϊκή κατάκτηση της Βρετανίας (ο ίταμος ήταν ένα από τα ιερά δέντρα των Δρυίδων). Δέντρο τεράστιο, που το θρόϊσμα των φύλλων του σε κάνει να νιώθεις παράξενες ανατριχίλες. Ενιωσα μία οντότητα γιγάντια, σοφή, αλλά όχι απαραίτητα αυτό που λέμε "αγαθή", και μου ήρθαν στο νου τα Ents του Τόλκιεν.

Σκέφτομαι την περίφημη βελανιδιά της Δωδώνης... Οι βελανιδιές είναι δέντρο του Δία (του πλανήτη, οπότε ταιριάζει να ήταν αφιερωμένο στον ομώνυμο θεό την αρχαία εποχή), και το ηλεκρομαγνητικό τους πεδίο είναι πολύ  μεγαλύτερο από των άλλων δασικών δέντρων. Ετσι εξηγείται γιατί προσελκύουν και τους κεραυνούς!

Η βελανιδιά του Ελπιδοχωρίου

Πρόσφατα διάβασα ένα βιβλίο "Nature Spirits of the Trees" (Interviews with Verena Stael von Holstein, Edited by Wolfgang Weirauch, Floris Books 2009) το οποίο περιέχει τους διαλόγους ενός διαμέσου με τα πνεύματα κάποιων δέντρων, μεταξύ των οποίων και μίας βελανιδιάς. Το πνεύμα, ή η ψυχή (ανάλογα με την ορολογία που θέλει ο καθένας να χρησιμοποήσει - το βιβλίο μιλά για την "οντότητα") της βελανιδιάς λέει για την ιδιαίτερη ατομικότητα που επιδεικνύουν οι βελανιδιές, οτι κάθε μία είναι ξεχωριστή, με τον δικό της χαρακτήρα (!), για την προστατευτικότητά τους γενικά, όπως επίσης και για την ικανότητά τους να επουλώνουν τις πληγές τους μόνες τους...

Το βιβλίο αυτό έχει "συνεντεύξεις" και με άλλα δέντρα: μία ελιά, μία κερασιά, έναν πλάτανο, μία ψευδοακακία, μία οξιά, μία ιτιά κλαίουσα... Μιλούν άλλοτε οι προστάτες του δέντρου (οι νεράιδες ή δρυάδες, που λέει η δική μας παράδοση) άλλοτε οι "οντότητες" των συγκεκριμένων δέντρων πάλι, και άλλοτε τα πνεύματα των αρχετύπων των δέντρων. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, ακόμα και αν κάποιος δεν πιστεύει σε όλα αυτά, γιατί αν μη τι άλλο εξηγεί με απλό τρόπο μερικά χαρακτηριστικά και "συμπεριφορές" των δέντρων που δεν βρίσκονται αλλού γραμμένα.

Απολιθωμένος κορμός δέντρου στη βόρειο Εύβοια

Θυμήθηκα επίσης έναν φίλο, αγρότη εξ Αρκαδίας, ο οποίος τελευταία φύτεψε μηλιές μαζί με αχλαδιές σε σειρές εναλλάξ, γιατί οι μηλιές είναι δέντρο της Αφροδίτης και οι αχλαδιές του Αρη, και σκέφτηκε οτι θα λειτουργούν καλύτερα μαζί τα δύο είδη, μια που ο Αρης και η Αφροδίτη γίνονται ζευγάρι...

Πολλές ιστορίες με δέντρα.

"Δίποδη" ελιά στο Πόρτο Γερμενό



Κορμός στη θάλασσα, νότια Μεσσηνία

Πεύκο στην παραλία του Σχοινιά, Αττική



Κάθε δέντρο και η ιστορία του, δηλαδή. Κάποτε διάβασα και ένα βιβλίο όπου ο αφηγητής /πρωταγωνιστής ήταν ένα δέντρο, ένας ίταμος σ' ένα αρχαίο δάσος της Ιρλανδίας. Πάνε χρόνια που  το διάβασα, και θυμάμαι να με έχει συναρπάσει, έχοντας μάλιστα ήδη συναντήσει τον υπερχιλιετή ίταμο που  ανέφερα πιο πάνω.



Κερασιά στην Αρκαδία

Αυτά  σκέφτομαι διαβάζοντας, σημειώνοντας, και οραματιζόμενη το Ελπιδοχώρι - μία κοινότητα που ζει σε αρμονία και συνδημιουργία με τη φύση, και πού προσφέρει  τη γνώση της αυτή σε παιδιά, και μεγάλους που  επιθυμούν να  γίνουν "σαν τα παιδιά"...

Αγριογκορτσιά στην Αρκαδία



Κατάλπα: το δέντρο με τα μεγαλύτερα απλά φύλλλα από όλα τα φυλλοβόλα δέντρα - σε μία μικρή πλατεία στο Αργος



Ο Ορφέας και το Πεύκο



Οπως έλεγε ο Alexander Pope, Αγγλος ποιητής του 18ου αιώνα,

"Poems are made by fools like me

But only God  can make a tree"