...Τι στο καλό είναι αυτή η Περμακουλτούρα πια; (μερικές απαντήσεις, εδώ)
Την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου βρέθηκα στην άλλη άκρη της Μεσογείου, σε ένα υπερεντατικό σεμινάριο εκπαίδευσης εκπαιδευτών Περμακουλτούρας (Διαρκούς Καλλιέργειας), σ'ενα υπέροχο κτήμα βιοκαλλιέργειας, με ανθρώπους που είχαν ήδη ολοκληρώσει σεμινάρια αειφόρου σχεδιασμού περμακουλτούρας - PDC - (και που κάποιοι ήδη δίδασκαν στις χώρες τους). Η δασκάλα μας, Ρόζμαρυ Μόρροου, 72 ετών σοφή και μαχητική, συν-δίδασκε με τους μαθητές της Αλφρεντ Ντέκερ και Πατρίσια Περέιρα, ίσως το τελευταίο της σεμινάριο στην Ευρώπη. Το μάθημα ήταν γεμάτο (και γαμάτο!) και περιλάμβανε τρόπους διδασκαλίας για όλων των ειδών τους τύπους μαθητών και τις αντίστοιχες νοημοσύνες (οπτική, κιναισθητική, ακουστική, κτλ) - από μικρές διαλέξεις μέχρι πρότζεκτ, δουλειά σε ζευγάρια και ομάδες, πρότυπη διδασκαλία κατά μόνας και συνεργατικά με κάποιον άλλον, ανοιχτές ερωτήσεις, συζητήσεις, καταιγισμό ιδεών, πρακτική εργασία, παιχνίδια, επίδειξη, προβολή... λίγο-πολύ τα πάντα!
Εχω αφήσει το χώρο της "επίσημης" εκπαίδευσης εδώ και πολλά χρόνια, κυρίως από την δυσανεξία μου στους τυποποιημένους τρόπους διδασκαλίας, στην εκπαιδευτική ιεραρχία, και στην "διδακτέα ύλη" (που ποτέ δεν με έπειθε για τη χρησιμότητά της).
Η περμακουλτούρα έχει ως εκπαιδευτικούς μέντορες τον Πάουλο Φρέιρε ("ο καθένας διδάσκει τον διπλανό του"), τον Σωκράτη (ναι, τον "δικό μας" φιλόσοφο, που δίδασκε στην αγορά με ερωτήσεις μαιευτικές), τον Ιβάν Ιλίτς ("κοινωνία χωρίς σχολεία"), τον Γκάντι ("γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο"), τον Tζών Ντιούι (αμερικάνο ψυχολόγο και φιλόσοφο της εκπαίδευσης που πρέσβευε το ιδεώδες της δημοκρατίας στην παιδεία), τη Βαντάνα Σίβα (που μιλά για τη φροντίδα της γης και τη δίκαιη κατανομή των πόρων), τον Ιησού Χριστό (ναι, και τον Ιησού! που δεν έκανε διακρίσεις και δίδασκε τους πάντες έξω από επίσημες σχολές και ιερατεία, με πολυεπίπεδες ιστορίες - παραβολές) ο οποίος δίδασκε και εφάρμοζε αυτό που στην περμακουλτούρα λέμε "φροντίδα του ανθρώπου"...
"Είμαστε όλοι δάσκαλοι και μαθητές", λέει η περμακουλτούρα (και η κοινή λογική!). Η γνώση είναι για να μοιράζεται, να διασπείρεται, να διαχέεται από όλους προς όλους. Οι μαθητές δεν είναι "άδεια δοχεία" που περιμένουν κάποιον να τα γεμίσει, είναι άνθρωποι με ιδέες, εμπειρίες, ιδιαίτερες και πολύτιμες δεξιότητες...
Είναι πολλά τα θέματα που αγγίξαμε μέσα στην εβδομάδα αυτή. Θα σταθώ σε κάποια από τα λεγόμενα της απίθανης και ανεπανάληπτης δασκάλας μας, που με προβλημάτiσαν και με άγγιξαν ιδιαίτερα.
"Οι δάσκαλοι θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι και να αναρτούν τον κώδικα της δεοντολογίας τους, τις ηθικές τους αρχές. Ο δικός μου κώδικας δεοντολογίας είναι: να προσφέρω ξεκάθαρες ακριβείς και επαληθεύσιμες γνώσεις, να μιλώ με σεβασμό και σαφήνεια, και να συμπεριφέρομαιστους μαθητές ως άτομα με γνώσεις, εμπειρία, και αξιοπιστία."
"Είμαστε όλοι σε διαφορετικά σημεία του ταξιδιού μας"
Ούτε προσδοκίες ούτε κριτικές, απλά προχωράμε και μαθαίνουμε, ο καθένας με το ρυθμό του.
Ο κώδικας με τον οποίο καλείται να συμπλεύσει μία τάξη, μία ομάδα μαθητών, είναι ένας κώδικας που θα βοηθούσε μία ολόκληρη κοινωνία.
"Σαν δάσκαλοι περμακουλτούρας καλούμαστε να φροντίσουμε το 'οικοσύστημα της μάθησης' - το χώρο, τους μαθητές, τους εαυτούς μας, τα υλικά, τον φωτισμό, τις μεθόδους, τη δεοντολογία, γιατί όλα συνδέονται, όλα συμβάλλουν, πρόκειται για ένα ολόκληρο οικοσύστημα".
"Ποιοί άλλοι κάνουν κάτι αντίστοιχο με την Περμακουλτούρα; Μέσα στα τελευταία 30 χρόνια κανείς δεν έχει ανακαλύψει κάτι καλύτερο, κάτι που να τα αγκαλιάζει όλα - το μόνο που κάνουμε είναι να βελτιώνουμε τις αρχικές ιδέες των ιδρυτών. Η Περμακουλτούρα είναι μοναδική".
"H γνώση που μας δίνει η Περμακουλτούρα είναι ιερή. Επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω αυτή τη λέξη: ιερή. Πρόκειται για ένα δώρο, το οποίο μας επιτρέπει να αποκαταστήσουμε τα φυσικά συστήματα και οικοσυστήματα της Γης".
"Ας μη συγχέουμε το παραδοσιακό με αυτό που είναι καλό για τη γη"
"Στις παλιότερες κοινωνίες σέβονταν εκείνους που μοιράζονταν και ήταν γενναιόδωροι με τα αγαθά τους - σήμερα σεβόμαστε αυτούς που συσσωρεύουν και δεν μοιράζονται τίποτε"
"Η κριτική ουδέποτε βελτίωσε κανέναν"
"Για να προετοιμάσεις ένα θέμα διδασκαλίας για πρώτη φορά χρειάζεσαι 6 ώρες για κάθε μία ώρα διδασκαλίας"
"Διδάσκοντας με έναν τρόπο που φέρεται καλά στους ανθρώπους, που σέβεται τους μαθητές, ήδη δημιουργούμε μία σημαντική εμπειρία"
"Η Περμακουλτούρα δεν είναι μόνο για φρικιά και χίππιδες, τη χρησιμοποιούν τα Ηνωμένα Εθνη, και πολλοί βουλευτές "πράσινων" κομμάτων διαφόρων κρατών έχουν 'πιστοποιητικά αειφόρου σχεδιασμού' (PDC)"
"Τελικά ο στόχος του κάθε μαθήματος, του κάθε σεμιναρίου είναι να δημιουργήσουμε μία κοινότητα - μία κοινότητα μάθησης, μία κοινότητα μαθητών"
Η Περμακουλτούρα έχει γερές βάσεις (τη δεοντολογία και τις αρχές σχεδιασμού της), και όντας ένα σύστημα ανοιχτό, έχει τη δυνατότητα να ενσωματώσει πολλά πεδία γνώσης, και να λύσει πολλά (αν όχι όλα) τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα και ο πλανήτης σήμερα. Ξεκίνησε στη δεκαετία του 1970, και προχωρά. Ο,τι "προέβλεπε" τότε ο ιδρυτής της Μπιλ Μόλλισον (ούτε μάγος ούτε προφήτης ούτε φακίρης είναι ο άνθρωπος, απλά φυσικός επιστήμονας, δηλαδή παρατηρητής της φύσης) βρίσκεται σε διαδικασία εξέλιξης... Και πάμε γι' άλλα! Σήμερα η Περμακουλτούρα καλείται να δώσει κατευθύνσεις λύσεων σε προβλήματα του τύπου διαχείριση ροής και μετακίνησης πληθυσμών, άνυδρες περιοχές, ακραία καιρικά φαινόμενα, μεγάλες καταστροφές, υπερμεγαλουπόλεις, κ.α. Ηδη συγκροτούνται και αυτο-οργανώνονται ομάδες "περμακουλτουριάρηδων" από όλο τον κόσμο για να σχεδιάσουν σχετικές στρατηγικές. Η Ρόζμαρυ Μόρροου μιλά σχετικά, σε μια συνέντευξη που έδωσε πριν ένα μήνα, στην Διεθνή Συνάντηση Περμακουλτούρας στο Λονδίνο.
Τελειώνοντας το κείμενο αυτό, θέλω να ευχαριστήσω όλες τις φίλες και τους φίλους που υποστήριξαν το ταξίδι μου αυτό και τη συμμετοχή μου στο σεμινάριο, μέσω του crowdfunding και προσωπικά. Ξέρετε ποιές και ποιοί είστε. Είμαι ευγνώμων που σας έχω στη ζωή μου. Και αυτό είναι μια αρχή κοινότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου